Tussen de periodes dat drukwerk met loodzetsel en clichés werd opgemaakt en de huidige digitale prepress werkwijze, bestond er ook een tussenfase. Met behulp van dure ‘afwrijfvellen’ van Letraset of Mecanorma hadden ontwerpers de beschikking over alle denkbare letterfonts. Wrijvend met een spatel werden de letters overgezet op papier. Het zo ontstane ontwerp werd vervolgens op films vastgelegd onder een grote reproductiecamera.
Dit deed men op grote schaal in de jaren ’60 t/m ’80 van de 20e eeuw. Met de steeds geavanceerdere mogelijkheden van QuarkXpress en InDesign software viel het doek voor deze specialiteit. Met veel moeite kun je tegenwoordig in de handel nog wel eens afwrijfvellen kopen.

Rond de kerstdagen zijn er regelmatig oude films te zien waarbij de filmmuziek is gecomponeerd door Henry Mancini. Zijn allerbe-roemdste score is het zogenaamde ”Pink Panther theme”. Mancini was uit de jazzwereld voortgekomen en gold in de jaren ’50 en vooral ’60 als dé man voor scores vol glamour, sexy sounds en spannende muziek. Zijn muziek voor de thriller ”Arabesque” is niets verouderd. De allereerste lp (!) die ik begin jaren ’70 kocht was een verzameling van zijn beroemdste tracks.

Toen ruim een halve eeuw geleden het gemiddelde gezin zelden veel meer te zien kreeg dan kunst die ‘iets voor moest stellen’ schilderde de Amerikaanse kunstenaar Mark Rothko (1903-1970) deze intrigerende abstracte doeken op groot formaat. Het doet je niets of je bent er weg van. Nog te zien tot 1 maart 2015 in het Gemeentemuseum van Den Haag.

Rond 1900 verscheen in Zuid-Duitsland een satirisch tijdschrift dat op geestige wijze de toenmalige maatschappij op de schop nam. De naam Simplicissimus was ontleend aan een romanfiguur uit de Duitse literatuur. Legio buitengewoon getalenteerde tekenaars illustreerden om beurten het blad. In hun cartoons moesten vooral de keizer en de politiek het ontgelden maar ook de heersende klasse werd niet gespaard. Aanvankelijk stelde de redactie zich neutraal op maar vanwege de opkomst van het fascisme sloegen de oorspronkelijke oprichters op de vlucht en werd het blad gaandeweg een spreekbuis van de nazi’s. Het ging dan ook samen met hen ten onder. De afgebeelde prenten zijn van een tekenaar van wie ik de naam nog niet heb kunnen achterhalen.

Japanse houtsneden fascineren mij al sinds de jaren ’80. Er zijn zoveel periodes, stijlen en ontwikkelingen geweest in de afgelopen 5 eeuwen dat ik hierover een aparte website zou kunnen vullen. De beroemde ‘golf’ van Hokusai is een van de meest gekopieerde en geparodieerde werken uit de kunstgeschiedenis. Een prent, vaak onderdeel van een serie, werd in opdracht van een uitgever vervaardigd door drie soorten ambachtslieden: de tekenaar/bedenker, de houtsnijder en de drukker. Zij waren meesters in hun vakgebied en maakten samen tijdloze beelden die de eeuwen hebben getrotseerd en soms vandaag de dag nog worden herdrukt op basis van oude blokken. Het zijn nu peperdure  handelsobjecten in de hedendaage kunsthandel, terwijl in het oude Japan deze prenten golden als een populaire volkskunst die iedereen kon betalen. Deze afbeelding van Tsunetomi (1880-1947) uit 1923 is een van de laatste klassieke houtsnijprenten voordat modernere kunstenaars in de tweede helft van de 20e eeuw gingen experimenteren met nieuwe technieken.